De  Drones Club viert zijn 30-jarig bestaan en bij die gelegenheid heb ik de delicate opdracht gekregen een redevoering te houden van een 10-tal minuten over de TOEKOMST. Dat is zonder twijfel omdat ik in de Avenue de l’Avenir, nr. 19, Pully-Nord in Zwitserland woon en omdat men mij een beetje op de proef wil stellen.

Ik heb deze uitdaging met plezier aanvaard en ik wil graag met u enkele reflecties delen. 

Eerst en vooral en laten wij het zonder dralen bekennen : het is onmogelijk om de toekomst te voorspellen. Dat is des te beter want wij zouden dan het uur van onze dood kennen. Ook al weten wij te moeten sterven, omdat wij geen keuze hebben, toch zijn wij niet gehaast en niemand onder ons verlangt te weten hoe hij of zij zal sterven. Daarentegen zouden wij natuurlijk wel wensen de toekomstige koersen van de beurs te kennen, om beter te speculeren, om aldus rijk te worden zonder te werken en zo een droomleven te leiden op paradijselijke eilanden die nota bene slechts bestaan in onze verbeelding.

Laten wij overigens niet vergeten dat de grote meerderheid van voorspellingen fout zijn. Ik verwijs u graag naar het boek van Nassim Taleb « The Black Swan, the impact of the Highly Improbable », dat enkele jaren geleden het onderwerp van gesprek was.

Inderdaad, wijlen mijn grootvader had zich nooit kunnen inbeelden dat er op 21 juli 1969 om 3u 56 ‘s morgens een man op de maan zou wandelen. Wijlen mijn vader zei mij dat men hem in de jaren dertig aangekondigd had dat petroleum in de jaren veertig niet meer voorradig zou zijn.

Niemand of bijna niemand had de overwinning van Donald Trump in de Amerikaanse presidents- verkiezingen in 2016 voorzien. Niemand kan zich overigens inbeelden dat wij op een dag andere intelligente wezens in de ruimte zullen ontmoeten, afgezien van de scenarist-tekenaar Léo, een ware Jules Verne van de XXI-ste eeuw, in zijn magistrale verzameling stripverhalen ’Aldebaran’.

Ik ga dus vermijden het buskruit opnieuw uit te vinden. Ik zal vertrekken van het heden en mij baseren op enkele beschouwingen die enkelen onder u zeker zullen delen, en zo proberen mogelijke scenario’s te schetsen.

Laten wij eerst observeren wat er gebeurt en enige afstand houden:

1. De menselijke soort heeft zich nog nooit zo goed gedragen. De armoede is teruggedrongen op een significante manier zowat overal in de wereld; de kennis is op een exponentiële manier vooruitgegaan dank zij de moderne communicatietechnieken; de levensduur en de kwaliteit van leven zijn op een spectaculaire manier toegenomen; de hongersnoden en de pandemieën zijn verdwenen, de politieke totalitaire systemen van de XX-ste eeuw die in naam van de vooruitgang zoveel onzegbaar lijden hebben berokkend, zijn een ver verwijderde herinnering geworden; de klassieke oorlogen zijn zeldzamer geworden door het evenwicht van de nucleaire afschrikking; de planeet werd van onder tot boven verkend, behalve de diepste zeeën; de menselijke soort is op ontdekking van de ruimte begonnen met Werner von Braun, zonder twijfel de derde grote fase in de menselijke geschiedenis na het antropocentrisme van de oude Grieken (wij zijn verantwoordelijk voor ONS lot) en de eerste wereldreis van Ferdinand Magellaens (de aarde is rond, dus een planeet zoals de andere).
2. Wij leven eveneens in een vrij stressende tijd waar de moderne communicatiemiddelen ons elk ogenblik lastig vallen met een lawine van nieuwsberichten, meestal slecht nieuws want voor de communicatiewereld is « good news are no news and bad news are good news ».  Wij zijn allen een beetje vrijwillige « voyeurs » die aangetrokken worden – zolang het ons niet te veel geld kost - door datgene dat afwijkt van het gewone, om beter het ‘gewone’ en de banaliteit van ons leven te vergeten. 
3. De kwaliteit van de informatie laat eveneens te wensen over en « fake news » heeft altijd bestaan. Ik heb 12 jaar doorgebracht met mij in te zetten voor de armste onder de armen in Tchad in Afrika. 
   Ik heb in onze media nooit gezien, gehoord of gelezen wat ik daar ter plaatse heb gezien en meegemaakt. Dat maakt mij heel sceptisch over de berichtgeving waar wij dagelijks overstelpt mee worden.
4. Als men onze actuele situatie vergelijkt met deze die de grote Europese landen honderd jaar geleden innamen, dan staat het vast dat wij heel diep gevallen zijn en dat de belangrijke beslissingen niet meer genomen worden in Londen, Parijs en Berlijn, maar veeleer in Washington, Peking en Moskou. Eigenlijk betalen wij nog altijd de gevolgen van de Eerste en vooral de Tweede Wereldoorlog waar de Amerikanen en de Sovjets ons het leiderschap van de wereld jammer genoeg ontnomen hebben alhoewel wij daarvoor uiteindelijk verantwoordelijk waren …

Welke scenario’s mogen wij verwachten ?

A. De wereld is multipolair geworden en van de zes grote blokken zijn er vijf die bestuurd worden door mannelijke ‘alfa’s ‘ die achtereenvolgens zijn: de president van de Verenigde Staten van Amerika, Donald Trump, de president van de Volksrepubliek China, Li Xiping, de president van de Russische Federatie, Wladimir Poetin, de eerste minister van India, Narendra Modi en de Braziliaanse president Jair Bolsonaro. 

Het zesde blok, dat zijn wij, Europa, de ballerina, dat nog altijd op zoek is naar zijn identiteit tussen confederalisme en federalisme en dat zal moeten leren om zich een plaats onder de zon te verwerven, als het zich wil doen horen en respecteren op een geloofwaardige manier. 

Tot op vandaag hebben wij een groot aantal objectieven bereikt die de “founding fathers” hebben vooropgesteld, en de Europese constructie is een model in zijn genre dat ideeën zou moeten geven aan andere continenten. Maar er moet nog een grote vooruitgang gemaakt worden op het vlak van de gemeenschappelijke strategische visie, dus van defensie, van buitenlandse en monetaire politiek. 

Daarbij mag het respect voor de eigen collectieve identiteiten niet vergeten worden die de supranationale ideologie gedurende tientallen jaren volledig heeft verwaarloosd. En vergeten wij niet dat deze ideologie zeer populair was, bij voorbeeld in de gangen van Berlaymont, bij de traditionele partijen, bij de universiteiten en natuurlijk bij de multinationale bedrijven.

B. Voor het ogenblik leven wij nog comfortabel in de consumptie-maatschappij ‘made in USA’ die van ons burgers consumenten heeft gemaakt die bewust zijn van hun rechten meer dan van hun plichten en die bevestigd worden in de idee dat de vrede, het geluk en de sociale zekerheid verworven rechten zijn. 

Wij constateren niettemin meerdere belangrijke factoren van verandering, ik mag zelfs spreken van een verandering van paradigma. Laten wij ze snel de revue passeren:

1. De Verenigde Staten aanvaarden de idee niet meer dat hun Europese en Aziatische bondgenoten op hun kosten leven en hun defensie niet krachtiger ondersteunen. Ik wed dat in de toekomst de Amerikanen minder en minder bereid zullen zijn om hun leven voor ons te riskeren. Ik kan mij zelfs een terugkeer tot een systeem van publiek of privé mercenariaat indenken waar er duur betaald moet worden voor het privilege van beschermd te worden. Op zijn minst zal men de stier bij de hoorns moeten vatten en zal men zijn verantwoordelijkheid moeten nemen. 
   
   Dat betekent een vermeerdering van de militaire  budgetten en een waarschijnlijke terugkeer naar een militaire dienstplicht. Wie zal deze hoge rekening betalen ? Wie zal akkoord gaan met een militaire dienst?
    
2. De economische crisis van 2008, veroorzaakt door de “casino mentaliteit” van een volledig onverantwoordelijke  financiële wereld, de Angelsaksische in de eerste plaats, de Europese op de tweede plaats, heeft een supplementaire schuldenlast veroorzaakt van onze Staten, als gevolg een breuk tussen het noorden en het zuiden van Europa en een vaststaande verarming van de middenklasse die de goede gewoonte had te sparen om haar oude dag te verzekeren. 
   
   Met de toekomstige rentevoeten van nul % of zelfs negatief gedurende tientallen jaren en de verplichting van de pensioenfondsen om staatsbons aan te kopen die de spaarder niet belonen, is het zeker dat de pensioenen in de toekomst niet meer zullen kunnen betaald worden zoals dat in het verleden wel gebeurde. 
   
   Elke hervorming, die nochtans onvermijdelijk is, zal zeer moeilijk zijn want de jeugd die slechts twintig procent van de bevolking vertegenwoordigt, mag nog niet stemmen, wat betekent dat zij de sigaar zal zijn zonder onmiddellijke gevolgen. Het zal dus nodig zijn om meer na te denken over  mechanismen die “welvaart voor iedereen  creëren” en “openbaar geld sparen” in plaats van voorrang te geven aan de mechanismen van de verdeling van het geld van anderen, waarmee men gemakkelijker de verkiezingen wint. En het is alleen maar een kwestie van enkele jaren alvorens wij opnieuw de waarde en de voordelen van de familie, de goedkoopste sociale zekerheid, zullen ontdekken. 
   
   In de tussentijd zullen wij allemaal armer worden en de Chinezen en andere Oost-Aziaten rijker alhoewel wij nog in de illusie kunnen leven omdat onze regeringen met een rente die naar nul spurt nog enkele jaren op de kosten van de spaarder goedkoop zich zullen herfinancieren. Zoals in Japan.
    
3. De migratiecrisis heeft de zwakheid van Europa aangetoond. Een Europa dat niet in staat is zijn eigen verdragen, die van Schengen en Dublin, toe te passen. De crisis heeft een sterke reactie teweeggebracht en het verschijnen van nieuwe politieke partijen die er op uit zijn de eigen identiteiten te verdedigen en die gewoonlijk door de traditionele partijen gekwalificeerd worden als populisten alsof de traditionele partijen geen  populistische partijen zijn. De migratiecrisis heeft eveneens nieuwe breuken aan het licht gebracht tussen het westerse deel en het oosterse deel van ons continent. 
   Zij heeft ook aangetoond dat de immigratie een sociale, menselijke en financiële kost heeft.
    
4. De zogezegde derde wereldlanden halen ons zeer snel in en ik herinner mij dat men hun ontwikkeling in de jaren zestig en zeventig wenste in naam van de solidariteit onder de volkeren en ook omdat men er hoopte voordelige zaken te kunnen doen. Welnu, deze landen die zich ontwikkeld hebben, hebben eigen agenda’s  - zie Brazilië - die niet altijd gelijk lopen met onze agenda’s. 

Ik verwonder mij nog altijd, tot op vandaag, over de reactie van de ‘internationale gemeenschap’ die geen storm van protest ontketend heeft toen de Volksrepubliek China de Spratly-eilanden en de hele Chinese Zee, dus vijf miljoen km2, in 2016 opeiste. 
Ik verwonder er mij ook over dat het meer dan veertig jaar geduurd heeft vooraleer het magazine “The Economist” op zijn frontpagina van 1 maart 2018 schreef : “How we got China wrong”. 
Dat is voor mij altijd een evidentie geweest sinds de opening van het land door de briljante Chinese leider Teng Hsiao Ping in 1978,  zeker nu het Chinese handelsoverschot van jaar tot jaar toeneemt.

De handelsoorlog tussen Amerika en China zal zeker niet verdwijnen en de positie van de Europese Commissie aangaande een echte opening van de Chinese markt is geen geheim. 
In de toekomst, zullen onze ondernemingen en universiteiten zeer voorzichtig moeten zijn om te vermijden tussen de fronten te raken. 
En indien wij plots toch noch zouden moeten kiezen, weten wij allemaal wat zal gebeuren. 

Een ander aspect van het nieuwe paradigma is dat in de volgende jaren de huidige nummer EEN zeer waarschijnlijk nummer TWEE zal worden. Normaal omdat de bevolking van de V.S vier keer kleiner is dan de bevolking van de Volksrepubliek China. 
En dat zal gevolgen hebben, ook voor ons. 

In de jaren zeventig, heeft de huidige nummer EEN de beslissing genomen de huidige nummer TWEE te ‘helpen’ en ik kon mijn ogen niet geloven toen in 1972 de “leider van de vrije wereld en de verdediger van de mensenrechten”, de Amerikaanse president Richard Nixon de hand naar de grootste moordenaar van de XXste eeuw, Mao-Tse-Toung, uitreikte en zijn land zonder veel concessies voor handel opende. 
Met het idee de toenmalige nummer TWEE, de Sovjet-Unie, zwakker te maken en in China goed geld te verdienen. En na de ramp von de grote sprong voorwaarts en de culturele revolutie had China ook zeker een belangstelling nieuwe partners te vinden.

Ik kan mij goed voorstellen dat de toekomstige nummer TWEE, dus de V.S , met de toenmalige nummer TWEE en nu de nummer DRIE, namelijk de Russische Federatie, in de volgende jaren zal samenwerken. 

Indien wij in Europa ons niet snel genoeg op een verstandige manier bewegen, kan het wel mogelijk zijn dat wij  plots voor nieuwe feiten staan “and there will be a good deal made without us”.

Sinds de jaren zestig leeft de westerse wereld, Europa in het bijzonder, in een tijdperk van berouw, een ideologisch elitair model, waar men zich de luxe permitteert van zich te verontschuldigen  “voor alle misdaden van de wereld, de onze en die van de anderen” in een totaal vergeten van het verleden. 

Ga maar het vroegere museum van Congo in Tervueren bezoeken om een goed voorbeeld daarvan te hebben. Deze houding zal moeten veranderen en wij zullen de juiste toon moeten vinden om te discussiëren met onze handelspartners en rivalen op wereldschaal.
Sommigen zullen mij terecht zeggen dat dit alles hen overstijgt en dat ze niet bij machte zijn om hun lot te veranderen.
Ik antwoord hen dit : « Het dient tot niets de duisternis te verwensen, het is beter een kaars aan te steken ». 

In feite is de toekomst nergens voorgeschreven, het is echter aan ons om die elke dag voor te bereiden. 

Het is de reden voor het engagement voor het algemeen welzijn van de Arenberg stichting en van de familie Arenberg - op onze kosten en naar belastingen -sedert een vijftigtal jaren. De Arenberg stichting, een onafhankelijke, historisch Europese ‘think thank’ streeft drie voorname objectieven na:

• Bevorderen van het cultureel, intellectueel en politiek ‘renouveau’ door de Geschiedenis van de Europese volkeren ter beschikking te stellen van een zo groot mogelijk aantal mensen om ons opnieuw te leren ‘van zelf te denken op een onafhankelijke manier en op lange termijn’ zonder te imiteren wie dan ook
• Bevorderen van de humanistische waarden en de zoektocht naar schoonheid door het accent te leggen op de rijkdom van ons architecturaal patrimonium en van onze tuinen. Dit om ons punten van vergelijking te bieden met de functionele ideologie die de jaren zestig domineerde
• De mogelijkheden bieden van reële menselijke solidariteit en niet van virtuele, waar personen van vlees en bloed zoals u en ik samen gemeenschappelijke projecten realiseren. Ik feliciteer hier heel in het bijzonder de Drones Club van Aarschot. 

Zij zijn zeer betrouwbare en tegelijk buitengewone partners wegens hun zorg voor efficiëntie wanneer het  organiseren van activiteiten betreft zoals de Arenbergtrofee, zonder daarbij hun zin voor humor en hun levensvreugde te vergeten, zeker zeer « bourgondisch ».
Het is de reden waarom wij openstaan voor elke samenwerking die kan bijdragen tot een nieuwe dynamiek. Wij zijn ook altijd bereid te luisteren naar elkeen die goede ideeën te delen heeft.

Help ons zoals de Drones om deze objectieven te bereiken want wij weten allemaal dat ‘Eenheid Macht maakt’.

Laten wij niet vergeten wat Willem de Zwijger zei : « Het is niet nodig te hopen om te ondernemen, en het is niet nodig te slagen om vol te houden ».

Het is zo dat in 1568 de 7 provincies van het noorden van de Spaanse Nederlanden de onmogelijke uitdaging hebben aangedurfd om de Spaanse kroon, de Grootste Mogendheid van de XVI-de eeuw, te ontkennen om zo een onafhankelijk land te worden tachtig jaar later met het verdrag van Westfalen in 1648.

Deze onafhankelijkheid is de voornaamste reden geweest van de Gouden eeuw van dit kleine land dat op zijn beurt een grote zee- en handelsmogendheid werd alvorens het Verenigd Koninkrijk het de loef afstak. 

Ik stel tenslotte met verbazing vast dat onze vrijheid – en de individuele verantwoordelijkheidszin die eruit voortvloeit – van jaar tot jaar gereduceerd wordt tot algehele onverschilligheid. In naam van de strijd tegen het terrorisme en de strijd tegen het witwassen van zwart geld, willen onze westerse regeringen, die financieel ten einde raad zijn, alles weten over ons, om ons beter te beschermen, maar in feite om ons beter te controleren. 

Daartoe gebruiken ze de informatica-middelen van de multinationale – Amerikaanse – ondernemingen, waarop precies de gebruiker helemaal verzot is. 

Een paradox te meer, alhoewel de Belgische geschiedenis ons leert, dat een te machtige staat door de politiek ten lasten van de burger in de naam van mooie ideeën zeer snel kan misbruikt worden. 

Laten wij ons daaraan herinneren :  

In de achttiende eeuw wilde Keizer Joseph II het suksesvolle Franse politieke model in de Oostenrijkse Lage Landen opdwingen. Op 24 oktober 1789 ontbrak de Brabantse revolutie omdat de Belgen geen centralisme wilden.

Lange Rede, kurzer Sinn :
The future is written nowhere and it’s up to us to prepare it every day of our life.
If you have studied history, you know that everything can happen. So be prepared for everything.

And as the old Romans would say : 
“Quidquid agis, prudenter agas et respice finem”, whatever you do, do it wisely and consider the end.

Dames en Heren, ik dank u voor uw geduld.

Pully, 9 november 2019